مقایسه تکامل خاک‌های مختلف براساس میزان توسعه افق آرجیلیک

ارزیابی ژنتیکی تکامل خاک با توجه به وابستگی بسیاری از تصمیم­گیری­های مدیریتی به رده­بندی خاک و میزان تکامل آن از اهمیت وافری برخوردار است. در این سنجش رس خاک­ها یکی از کاراترین معیارهای بررسی تکامل خاک می­باشد. پژوهش حاضر با بررسی خاک­های آلفی­سول، مالی­سول و اریدی­سول دارای افق آرجیلیک در چهار ناحیه مراغه، دشت تبریز، جنگل­های ارسباران و جنگل­های آمل انجام یافت. هدف اصلی این مطالعه ارزیابی تکامل خاک­ها بر اساس مطالعات رده­بندی، میکرومرفولوژیکی در کنار روش­های کمی و نیمه کمی شاخص تجمع رس و شاخص­های MISODI و MISICA است. نتایج بیان­گر توصیف کلی میزان تکامل خاک­ها توسط شاخص تجمع رس بوده، درصورتی که شاخص­های میکرومرفولوژیکی به­ویژه MISODI توصیف منطقی­تر و دقیق­تری از ترتیب تکاملی خاک­های مورد مطالعه دارند. علت این وضعیت در بالا بودن تعداد و دقیق بودن ملاک­ها و معیارهای ارزیابی این شاخص­ها است ­که طبق این شاخص، تکامل خاک­های مورد مطالعه به­ترتیب در خاک­های اریدی­سول، آلفی­سول و مالی­سول افزایش می­یابد. به­طور کلی می­توان نتیجه گرفت صرف­نظر از شاخص­های سهل­الوصول فیزیکی و شیمیایی تکامل خاک که غالباٌ کاربرد آن­ها مختص خاک­هایی با ویژگی­های خاص بوده و همراه با خطاست، کمی­سازی مطالعات میکروسکوپی خاک و استفاده از شاخص­های میکرومرفولوژیک می­تواند در بررسی تکامل خاک و تعیین فاصله تاکسونومی خاک­ها مؤثر باشد.